Οι ερευνητές λένε ότι η κλινική σημασία αυτών των ευρημάτων είναι υψηλή, «δεδομένου ότι πρόκειται για καλά ανεκτά, μη τοξικά συμπληρώματα και ότι δεν υπάρχουν άλλες γνωστές αποτελεσματικές θεραπείες για τη μείωση των ποσοστών αυτοάνοσων νοσημάτων».
Η αυτοάνοση νόσος εμφανίζεται όταν το φυσικό αμυντικό σύστημα του σώματος επιτίθεται κατά λάθος στα φυσιολογικά κύτταρα. Οι συνήθεις παθήσεις περιλαμβάνουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την ψωρίαση και τις παθήσεις του θυρεοειδούς, οι οποίες αυξάνονται με την ηλικία, ιδιαίτερα μεταξύ των γυναικών.
Τόσο η βιταμίνη D όσο και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που προέρχονται από τα θαλασσινά είναι γνωστό ότι έχουν ευεργετική επίδραση στη φλεγμονή και την ανοσία, αλλά δεν υπάρχουν μεγάλες τυχαιοποιημένες δοκιμές που να έχουν ελέγξει εάν αυτά τα συμπληρώματα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων.
Έτσι, οι ερευνητές ξεκίνησαν να δοκιμάσουν τις επιδράσεις της βιταμίνης D και των συμπληρωμάτων ιχθυελαίου στα ποσοστά αυτοάνοσων ασθενειών σε 25.871 ενήλικες στις ΗΠΑ (μέση ηλικία 67 ετών, 51% γυναίκες, 71% μη Ισπανόφωνοι λευκοί).
Όταν συμμετείχαν στη δοκιμή, οι συμμετέχοντες παρείχαν πληροφορίες σχετικά με την ηλικία, την εθνικότητα, την περιοχή διαμονής, το εισόδημα, την εκπαίδευση, τον τρόπο ζωής, το βάρος, το ιατρικό ιστορικό, τη διατροφή και τη χρήση συμπληρωμάτων. Μετρήθηκαν επίσης τα επίπεδα της βιταμίνης D και των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο αίμα.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν τυχαία για να λάβουν βιταμίνη D (2.000 IU/ημέρα) ή αντίστοιχο εικονικό φάρμακο (placebo) και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαιο (1.000 mg/ημέρα) ή αντίστοιχο εικονικό φάρμακο (placebo) και κλήθηκαν να αναφέρουν οποιαδήποτε διαγνωσμένη αυτοάνοση νόσο σε μια μέση περίοδο 5,3 ετών.
Αυτά περιλάμβαναν ρευματοειδή αρθρίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία (πόνος και δυσκαμψία στους μύες γύρω από τους ώμους, τον αυχένα και τους γοφούς), τη νόσο του θυρεοειδούς και την ψωρίαση, μεταξύ άλλων.
Τα αναφερθέντα περιστατικά επιβεβαιώθηκαν με χρήση ιατρικών αρχείων. Όσες είχαν ανεπαρκή τεκμηρίωση για βεβαιότητα ταξινομήθηκαν ως «πιθανές» περιπτώσεις.
Σε όλη τη διάρκεια της δοκιμής, ένα επιβεβαιωμένο αυτοάνοσο νόσημα διαγνώστηκε σε 123 συμμετέχοντες στην ομάδα της βιταμίνης D σε σύγκριση με 155 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου – 22% χαμηλότερο σχετικό ποσοστό.
Στην ομάδα των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, διαγνώστηκαν 130 επιβεβαιωμένα περιστατικά σε σύγκριση με 148 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (μείωση 15%), αλλά αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα.
Ωστόσο, όταν συμπεριλήφθηκαν οι πιθανές περιπτώσεις, τα συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μείωσαν σημαντικά το ποσοστό κατά 18% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο και υπήρξε σημαντική αλληλεπίδραση με το χρόνο, υποδεικνύοντας ισχυρότερη επίδραση όσο μεγαλύτερη διάρκεια λαμβάνονταν τα συμπληρώματα.
Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν όταν ελήφθησαν υπόψη μόνο τα τρία τελευταία χρόνια της δοκιμής. Η ομάδα της βιταμίνης D είχε 39% λιγότερα επιβεβαιωμένα περιστατικά από το εικονικό φάρμακο, ενώ η ομάδα των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων είχε 10% λιγότερα επιβεβαιωμένα περιστατικά από το εικονικό φάρμακο. Τόσο η βιταμίνη D όσο και τα συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μείωσαν τα αυτοάνοσα νοσήματα κατά περίπου 30% έναντι του εικονικού φαρμάκου μόνο.
Αυτή ήταν μια μεγάλη δοκιμή που περιλάμβανε ποικίλο γενικό πληθυσμό με υψηλά ποσοστά παρακολούθησης και συμμόρφωσης στη θεραπεία. Ωστόσο, οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι εξέτασαν μόνο μία δόση και σκεύασμα κάθε συμπληρώματος και λένε ότι τα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν για νεότερα άτομα.
Ωστόσο, λένε ότι αυτή είναι η πρώτη άμεση απόδειξη ότι η καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων με έναν παράγοντα – ή συνδυασμό βιταμίνης D και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων – για πέντε χρόνια μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων των ΗΠΑ μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων, με πιο έντονη επίδραση μετά από δύο χρόνια λήψης των συμπληρωμάτων.
«Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε τους συμμετέχοντες για δύο χρόνια σε μια μελέτη επέκτασης για να ελέγξουμε τη χρονική πορεία αυτού του αποτελέσματος μείωσης των αυτοάνοσων νοσημάτων», γράφουν. «Περαιτέρω δοκιμές θα μπορούσαν να δοκιμάσουν αυτές τις παρεμβάσεις σε νεότερους πληθυσμούς και σε αυτούς με υψηλό κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων».
ΠΗΓΕΣ
- The BMJ. Vitamin D and fish oil supplements may reduce risk of autoimmune disease, trial finds. 26/01/2022. https://www.bmj.com/company/newsroom/vitamin-d-and-fish-oil-supplements-may-reduce-risk-of-autoimmune-disease-trial-finds/
- Hahn J, Cook NR, Alexander EK, et al. Vitamin D and marine omega 3 fatty acid supplementation and incident autoimmune disease: VITAL randomized controlled trial. BMJ 2022;376:e066452. https://www.bmj.com/content/376/bmj-2021-066452
Μάριος Δημόπουλος
Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας
Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine
Μέλος της American Naturopathic Medical Association
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος του American Association of Drugless Practitioners
Μέλος του American Association of Nutritional Consultants
Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners
Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe
Μέλος της Society of Complementary Alternative and Holistic Practitioners
Μέλος του Επαγγελματικού Σωματείου Συμπληρωματικής Ιατρικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ε.Σ.Σ.Ι.Α.Σ.)
