Όταν ασθενείς που πάσχουν από διάφορες μορφές της νόσου του θυρεοειδούς εξετάστηκαν για επίπεδα σεληνίου, όλοι βρέθηκαν ότι είχαν χαμηλότερα επίπεδα από ό, τι οι υγιείς άνθρωποι, όπως φάνηκε σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2002 στο περιοδικό Biological Trace Element Research (1). Ορισμένοι ερευνητές προτείνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου βελτιώνει τη μετατροπή της Τ4 σε T3. Στοιχεία για αυτό έχουν παρουσιαστεί σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet το 2000 (2). Το σελήνιο παίζει επίσης ρόλο στην προστασία του ίδιου του θυρεοειδή αδένα. Τα κύτταρα του θυρεοειδούς παράγουν υπεροξείδιο του υδρογόνου και το χρησιμοποιούν για να κάνουν θυρεοειδικές ορμόνες. Το σελήνιο προστατεύει τον θυρεοειδή αδένα από την οξειδωτική βλάβη που προκαλείται από αυτές τις αντιδράσεις. Χωρίς επαρκές σελήνιο, τα υψηλά επίπεδα ιωδίου οδηγούν στην καταστροφή των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα. Στοιχεία γι’ αυτό αναφέρονται στη μελέτη των Zimmermann και Köhrle το 2002 στο περιοδικό Thyroid (3).

Οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με χαμηλή περιεκτικότητα του εδάφους σε σελήνιο είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν την ασθένεια του Χασιμότο (4). Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι η έλλειψη του σεληνίου κάνει το ένζυμο της υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης λιγότερο αποτελεσματικό (5). Έτσι τα συμπληρώματα σεληνίου έχουν προταθεί για τη θεραπεία της ασθένειας του Χασιμότο, όπως αναφέρουν οι ερευνητές Μαζοκοπάκης και Χατζηπαυλίδου σε μελέτη τους με τίτλο «Hashimoto θυρεοειδίτιδα και ο ρόλος του σεληνίου» που δημοσιεύθηκε στο Hellenic Society of Nuclear Medicine (6).

Σε μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2002 στο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, ερευνητές στη Γερμανία αναφέρθηκαν σε ένα πείραμα στο οποίο έδωσαν 200 mcg σεληνιώδους νατρίου (sodium selenite) καθημερινά σε ασθενείς με νόσο του Χασιμότο και υψηλά επίπεδα αντισωμάτων θυρεοειδικής υπεροξειδάσης. Μετά από τρεις μήνες, τα επίπεδα των αντισωμάτων θυρεοειδικής υπεροξειδάσης των ασθενών που έλαβαν το σελήνιο μειώθηκαν κατά 66,4% σε σύγκριση με τις τιμές πριν την αγωγή, και τα επίπεδα των αντισωμάτων επανήλθαν στο φυσιολογικό σε 9 από τους ασθενείς που θεραπεύθηκαν με σελήνιο (7). Οι ερευνητές συμπέραναν: «Το σελήνιο μπορεί να βελτιώσει τη φλεγμονώδη αντίδραση σε ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, ειδικά σε αυτούς με υψηλή δραστηριότητα. Αν αυτή η επίδραση είναι ειδική για την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματική για άλλες ενδοκρινικές αυτοάνοσες ασθένειες είναι κάτι που χρειάζεται να διερευνηθεί».

Μια επιθεώρηση και μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Thyroid το 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου συνδέεται με σημαντική μείωση στη TPOab (θυρεοειδική υπεροξειδάση) και βελτίωση στη διάθεση και στη γενικότερη ευεξία και κατά συνέπεια μπορεί να είναι χρήσιμη σαν μια υποστηρικτική θεραπεία στη λεβοθυροξίνη (Τ4) για την αντιμετώπιση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο (8).

Μια επιθεώρηση και μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2014 στο Internal Journal of Endocrinology κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου για 6 μήνες μείωσε σημαντικά τα επίπεδα TPOAb (θυρεοειδικής υπεροξειδάσης) αλλά δεν μείωσε την TgAb (θυρεοσφαιρίνη). [Η θυρεοειδική υπεροξειδάση (TPO) είναι ένα ένζυμο απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Η θυρεοσφαιρίνη (Tg) είναι μια πρωτεΐνη που συντίθεται από τα θυλακικά κύτταρα του αδένα και αποτελεί πρόδρομο μόριο των θυρεοειδικών ορμονών.]. Οι ασθενείς που έλαβαν σελήνιο για 12 μήνες είχαν σημαντική μείωση και στην TPOAb και στην TgAb. Οι ασθενείς μετά τη λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου είχαν υψηλότερη πιθανότητα για βελτιωμένη διάθεση ή γενικότερη ευεξία σε σχέση με τα άτομα ελέγχου (που δεν λάμβαναν σελήνιο) (9).

Μια συστηματική επιθεώρηση και μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2016 στο περιοδικό Thyroid κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου μείωσε τα επίπεδα TPOAb (θυρεοειδικής υπεροξειδάσης) μετά από 3, 6 και 12 μήνες σε πληθυσμό με χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα που λάμβανε θεραπεία με λεβοθυροξίνη (Τ4), και μετά από 3 μήνες στον πληθυσμό με χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα που δεν λάμβανε θεραπεία με λεβοθυροξίνη (Τ4).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Kucharzewski M, Braziewicz J, Majewska U, Góźdź S. Concentration of selenium in the whole blood and the thyroid tissue of patients with various thyroid diseases. Biol Trace Elem Res. 2002 Jul;88(1):25-30. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12117262
2. Rayman MP. The importance of selenium to human health. Lancet. 2000 Jul 15;356(9225):233-241. https://www.researchgate.net/publication/12359241_Rayman_MP_The_importance_of_selenium_to_human_health_Lancet_356_233-241
3. Zimmermann MB, Köhrle J. The impact of iron and selenium deficiencies on iodine and thyroid metabolism: biochemistry and relevance to public health. Thyroid. 2002 Oct;12(10):867-78. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12487769
4. Sidibé el H. Thyroid diseases in sub-Saharan Africa. Sante.2007 Jan-Mar;17(1):33-9.
5. Gladyshev VN. Selenoproteins and selenoproteomes. In: Hatfield DL, Berry MJ, Gladyshev VN, eds. Selenium: Its molecular biology and role in human health. 2nd ed. New York: Springer; 2006:99-114.
6. Mazokopakis EE, Chatzipavlidou V. Hashimoto’s thyroiditis and the role of selenium. Current concepts. Hell J Nucl Med. 2007 Jan-Apr;10(1):6-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17450242
7. Gärtner R, Gasnier BC, Dietrich JW, Krebs B, Angstwurm MW. Selenium supplementation in patients with autoimmune thyroiditis decreases thyroid peroxidase antibodies concentrations. J Clin Endocrinol Metab. 2002 Apr;87(4):1687-91. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11932302  http://press.endocrine.org/journal/jcem
8. Toulis KA, Anastasilakis AD, Tzellos TG, Goulis DG, Kouvelas D., Selenium supplementation in the treatment of Hashimoto’s thyroiditis: a systematic review and a meta-analysis, Thyroid. 2010 Oct;20(10):1163-73. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20883174
9. Fan Y, Xu S, Zhang H, Cao W, Wang K, Chen G, Di H, Cao M, Liu C., Selenium supplementation for autoimmune thyroiditis: a systematic review and meta-analysis, Int J Endocrinol. 2014;2014:904573. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25574167

Μάριος Δημόπουλος

Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας

Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine

Μέλος της American Naturopathic Medical Association

Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition

Μέλος του American Association of Drugless Practitioners

Μέλος του American Association of Nutritional Consultants

Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners

Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe

Μέλος της Society of Complementary Alternative and Holistic Practitioners

Μέλος του Επαγγελματικού Σωματείου Συμπληρωματικής Ιατρικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ε.Σ.Σ.Ι.Α.Σ.)