Η μελέτη του Institut National de la Sante et de la Recherche Medicale στη Γαλλία, η οποία διεξήχθη υπό την καθοδήγηση της επιδημιολόγου Julia Baudry, εξέτασε τη δίαιτα περίπου 70.000 Γάλλων ενηλίκων με μέση ηλικία 44 ετών. Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε τέσσερις κατηγορίες ανάλογα με το πόσο συχνά έτρωγαν 16 βιολογικά προϊόντα που περιλάμβαναν λαχανικά, φρούτα, ψάρι, κρέας, αυγά, παρασκευασμένα γεύματα, καρυκεύματα, συμπληρώματα διατροφής, φυτικά έλαια και άλλα προϊόντα.
Μετά από έναν μέσο χρόνο παρακολούθησης 4 ½ ετών, οι ερευνητές εξέτασαν τον αριθμό των συμμετεχόντων που είχαν αναπτύξει κάποιο είδος καρκίνου. Από τους 68.946 εθελοντές, 1.340 ανέπτυξαν καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων 459 κρουσμάτων καρκίνου του μαστού, 180 καρκίνους προστάτη, 135 καρκίνους δερμάτων, 99 καρκίνους του παχέος εντέρου, 47 λεμφώματα μη Hodgkin και 15 άλλα λεμφώματα. Μετά τη σύγκριση των ποσοστών βιολογικών τροφίμων των εθελοντών με τις περιπτώσεις καρκίνου, ήταν σε θέση να διαπιστώσουν ότι όσοι έτρωγαν τα πιο βιολογικά τρόφιμα είχαν 25% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο από όσους δεν έτρωγαν βιολογικά τρόφιμα. Όταν πρόκειται για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, η ομάδα που έτρωγε βιολογικά ήταν 73% λιγότερο πιθανό να αναπτύξει μη Hodgkin λέμφωμα και 21% λιγότερο πιθανό να αναπτύξει μετεμμηνοπαυσιακό καρκίνο του μαστού.
Μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι η ομάδα που έτρωγε βιολογικά τρόφιμα θα ήταν πιο συνειδητή για την υγεία συνολικά και πιθανότατα θα είχε μια πιο υγιεινή διατροφή γενικά και αυτό μπορεί να είναι υπεύθυνο για τον χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο. Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, διότι ακόμη και εκείνοι που κατανάλωναν δίαιτα χαμηλής έως μέσης ποιότητας, αλλά επέλεξαν βιολογικά, απολάμβαναν τον μειωμένο κίνδυνο καρκίνου.
Οι συντάκτες της μελέτης του JAMA κατέληξαν στο συμπέρασμα: «Φαίνεται σημαντικό να εκτιμηθούν οι χρόνιες επιπτώσεις της έκθεσης σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων χαμηλής δόσης από τη διατροφή και οι πιθανές επιπτώσεις των κοκτέιλ στο γενικό πληθυσμιακό επίπεδο». Οι συντάκτες της μελέτης αποδίδουν την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου σε πιθανή βλάβη στο DNA, σε μιτοχονδριακές βλάβες και σε ενδοκρινικές διαταραχές και αναφέρουν ότι «τα παχύσαρκα άτομα με μεταβολικές διαταραχές μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα σε πιθανούς χημικούς διαταράκτες, όπως τα φυτοφάρμακα».
Η υπεροχή των βιολογικών προϊόντων έναντι των συμβατικών
Υπάρχει μια βιολογική εξήγηση για το γιατί οι βιολογικές καλλιέργειες είναι ανώτερες διατροφικά των συμβατικών. Οι φυτοαλεξίνες είναι φυσικά χημικά που κάνουν τα φυτά όταν υποβάλλονται σε στρες – είτε πρόκειται για θερμική καταπόνηση από ακραίες θερμοκρασίες, είτε για ανταγωνισμό με ζιζάνια, παράσιτα ή έντομα. Αυτές οι φυτοαλεξίνες περιλαμβάνουν πολύτιμες ενώσεις όπως η αλικίνη, η ρεσβερατρόλη, η πτεροστιλβήνη και άλλες πολυφαινόλες και οι ισοφλαβόνες που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία. Θωρακισμένα από τέτοιες καταπονήσεις, τα συμβατικά προϊόντα είναι λιγότερο θρεπτικά από τα βιολογικά προϊόντα.
Μια μελέτη του Ιανουαρίου του 2019 επικυρώνει τη θρεπτική υπεροχή των βιολογικών τροφίμων (2). Tο 2014, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα βιολογικά τρόφιμα περιείχαν υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών (3) – οι συγκεντρώσεις πολυφαινολικών ήταν μεταξύ 18-69% υψηλότερες σε βιολογικές καλλιέργειες: «μια ποικιλία αντιοξειδωτικών όπως τα πολυφαινολικά βρέθηκαν να είναι σημαντικά υψηλότερα στις βιολογικές καλλιέργειες/τροφές με βάση τις καλλιέργειες, ενώ τα φαινολικά οξέα, οι φλαβανόνες, τα στιλβένια, οι φλαβόνες, οι φλαβονολίνες και οι ανθοκυανίνες εκτιμώνται σε 19%, 69%, 28%, 26 %, 50% και 51% υψηλότερα, αντίστοιχα» (4). Επιπλέον, υπήρχαν χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβούς καδμίου. Και όταν πρόκειται για το βιολογικό γάλα, οι συγκεντρώσεις ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και συζευγμένου λινολεϊκού οξέος (CLA) ήταν υψηλότερες από τις αγελάδες που τράφηκαν με βιολογικές ζωοτροφές (5). Όσον αφορά το κρέας, τα ευρήματα ήταν παρόμοια: τα κορεσμένα λιπαρά ήταν χαμηλότερα και τα ωμέγα-3 υψηλότερα στο βιολογικό κρέας (6).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Baudry J, Assmann KE, Touvier M, et al. Association of frequency of organic food consumption with cancer risk findings From the NutriNet-Santé Prospective Cohort Study. JAMA Intern Med. 2018;178(12):1597-1606. https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2707948
- Popa ME, Mitelut AC, Popa EE, et al. Organic foods contribution to nutritional quality and value. Trends in Food Science & Technology. 2019, 84, February 2019, 15-18. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0924224417303679
- Organic vs non-organic food, Newcastle University, 8 October 2015 https://www.ncl.ac.uk/press/articles/archive/2015/10/organicvsnon-organicfood/
- Barański M, Srednicka-Tober D, Volakakis N, et al. Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses. Br J Nutr. 2014 Sep 14;112(5):794-811. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24968103
- Średnicka-Tober D, Barański M, Seal CJ, et al. Higher PUFA and n-3 PUFA, conjugated linoleic acid, α-tocopherol and iron, but lower iodine and selenium concentrations in organic milk: a systematic literature review and meta- and redundancy analyses. Br J Nutr. 2016 Mar 28;115(6):1043-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26878105
- Średnicka-Tober D, Barański M, Seal C, et al. Composition differences between organic and conventional meat: a systematic literature review and meta-analysis. Br J Nutr. 2016 Mar 28;115(6):994-1011. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26878675
Μάριος Δημόπουλος
Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας
Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος του American Association of Drugless Practitioners
Μέλος του American Association of Nutritional Consultants
Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners
Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe
Μέλος του Παγκύπριου Συνδέσμου Διατροφολόγων