6947869647 [email protected]

Βιταμίνη Α για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και αντιμετώπιση της γρίπης

Όταν ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα ονομάστηκε «φάρμακο κατά των λοιμώξεων». Η βιταμίνη Α ενισχύει την ικανότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος να αντιστέκεται στις λοιμώξεις. Αν αρρωστήσουμε, βιταμίνη Α (μαζί με βιταμίνη C, βιταμίνη D και ψευδάργυρο) μπορούν να βοηθήσουν στη γρήγορη εξάλειψη της λοίμωξης.

Η βιταμίνη Α επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα με διάφορους τρόπους. Πρωτίστως, παίζει ουσιώδες ρόλο στη διατήρηση των επιφανειών του δέρματος, του αναπνευστικού σωλήνα, του γαστρεντερικού σωλήνα και άλλων ιστών του σώματος καθώς και τις εκκρίσεις τους. Αυτά τα συστήματα επιφανειών αποτελούν έναν βασικό φραγμό στους μικροοργανισμούς. Πέρα από αυτόν τον ρόλο, η βιταμίνη Α έχει φανεί ότι διεγείρει και ενισχύει πολυάριθμες ανοσοποιητικές διαδικασίες, όπως αντιογκική δράση, αύξηση και βελτίωση της λειτουργίας των λευκών αιμοσφαιρίων και αυξημένη ανταπόκριση αντισωμάτων (1). Αυτές οι επιδράσεις δεν οφείλονται απλώς σε αντιστροφή της έλλειψης βιταμίνης Α, λόγω του ότι πολλές από αυτές τις επιδράσεις ενισχύονται περαιτέρω από μεγάλες δόσεις βιταμίνης Α.

Η βιταμίνη Α έχει επίσης δείξει σημαντική αντιιική δραστηριότητα και έχει αποτρέψει την ανοσοποιητική καταστολή που προκαλείται από τις ορμόνες των επινεφριδίων, σοβαρά εγκαύματα και εγχείρηση. Μερικές από αυτές τις επιδράσεις σχετίζονται προφανώς με την ικανότητα της βιταμίνης Α να αποτρέπει την προκαλούμενη από το στρες συρρίκνωση του θύμου αδένα και να προάγει την ανάπτυξη του θύμου.

Οι άνθρωποι που έχουν έλλειψη βιταμίνης Α είναι πιο επιρρεπείς σε μολυσματικές ασθένειες γενικά, ιδιαίτερα όμως στις ιικές μολύνσεις. Επιπλέον, οι αποθήκες βιταμίνης Α πέφτουν συνήθως κατά τη διάρκεια μιας μόλυνσης.

Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Α είναι ένα σημαντικό πρόβλημα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, όπου 5 με 10 εκατομμύρια παιδιά έχουν σοβαρή έλλειψη βιταμίνης Α (2). Ως αποτέλεσμα, αυτά τα παιδιά βιώνουν μια τεράστια ποσότητα πόνου και θανάτου λόγω εξασθένησης της ανοσολογικής λειτουργίας. Τα παιδιά που έχουν έλλειψη βιταμίνης Α είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε ιικές μολύνσεις όπως η ιλαρά.

Η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης Α για τη θεραπεία της ιλαράς προτείνεται για παιδιά στις ΗΠΑ καθώς και σε τριτοκοσμικές χώρες. Σε μια μελέτη σε “καλοθρεμμένα” παιδιά στο Long Beach της Καλιφόρνια που υπέφεραν από ιλαρά, φάνηκε ότι το 50% είχαν έλλειψη βιταμίνης Α (3).

Τις τελευταίες δεκαετίες ένας αριθμός καλά σχεδιασμένων μελετών έχουν επιβεβαιώσει μια επίδραση που για πρώτη φορά παρατηρήθηκε το 1932: Η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης Α μπορεί να μειώσει σημαντικά τη βρεφική θνησιμότητα σε ασθενείς με ιλαρά σε ποσοστό τουλάχιστον 50%. Η δόση της βιταμίνης Α στις διπλές-τυφλές μελέτες ήταν 200.000-400.000 IU, χορηγούμενες μόνο μία ή δύο φορές για την αναπλήρωση των αποθηκών του σώματος (4).

Η θεραπεία με βιταμίνη Α φαίνεται εμφανίζεται επίσης κατάλληλη για άλλες ιικές παθήσεις. Ένας από τους συχνότερους ιούς σήμερα είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), μια συχνή αιτία σοβαρής αναπνευστικής ασθένειας των νεαρών παιδιών. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με αναπνευστικό συγκυτιακό ιό έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Α στον ορό. Περαιτέρω, όσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα της βιταμίνης Α τόσο μεγαλύτερη είναι η σοβαρότητα της ασθένειας, παρόμοια με τη σχέση που έχει φανεί με την ιλαρά. Λόγω του ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης Α μειώνει τη νοσηρότητα και τον θάνατο που προκαλείται από την ιλαρά, μια ομάδα ερευνητών αποφάσισε να καθορίσει την ασφάλεια και απορρόφηση της βιταμίνης Α στον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό ως πρώτο βήμα στον καθορισμό της θεραπευτικής αποτελεσματικότητας (5). 21 παιδιά με μέση ηλικία 2,3 μηνών (εύρος 1 ώς 6 μήνες) με ήπια μόλυνση με RSV υποβλήθηκαν σε θεραπεία με 12.500 ώς 25.000 IU στοματικής μικυλλιακής (γαλακτοματοποιημένης σε νερό κάνοντας τα σταγονίδια λίπους εξαιρετικά μικρά) βιταμίνης Α. Τα αρχικά επίπεδα βιταμίνης Α φάνηκαν ότι ήταν χαμηλά, αλλά μέσα σε 6 ώρες μετά τη λήψη 25.000 IU βιταμίνης Α, τα επίπεδα έγιναν φυσιολογικά. Αυτό δεν συνέβη με δόσεις των 12.500 IU. Παρά τη νεαρή τους ηλικία, κανένα από τα παιδιά δεν είχε φανερά σημάδια ή συμπτώματα τοξικότητας από βιταμίνη Α. Παρά το ότι η μελέτη δεν σχεδιάστηκε ως θεραπευτική δοκιμή, τα παιδιά που λάμβαναν βιταμίνη Α είχαν συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο από ό, τι τα παιδιά με παρόμοιας σοβαρότητας ασθένεια που δεν ήταν εγγεγραμμένα στη μελέτη.

Κατά τη διάρκεια οξείας ιικής μόλυνσης, μια μοναδική στοματική δόση των 50.000 IU για μία ή δύο μέρες φαίνεται ότι είναι ασφαλής ακόμα και για βρέφη. Ο διάσημος για τη δίαιτά του καρδιολόγος και εναλλακτικός γιατρός δρ. Atkins πρότεινε με τα πρώτα συμπτώματα ηρίπης υψηλή δόση βιταμίνης Α (50.000 IU) για μία ή δύο μέρες.

Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Α πρέπει να αποφεύγεται εντελώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η λήψη μεγαλύτερης δόσης από 10.000 IU βιταμίνης Α κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (ειδικά κατά τη διάρκεια των πρώτων επτά εβδομάδων μετά τη σύλληψη) μπορεί να προκαλέσει γέννηση παιδιών με ανωμαλίες γέννησης (birth defects).

Για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη και αντιμετώπιση της γρίπης θα πρέπει να παίρνετε συμπλήρωμα βιταμίνης Α (προληπτικά 5000 IU καθημερινά) και όχι συμπλήρωμα βήτα-καροτίνης. Πολλοί ισχυρίζονται ότι αρκεί να παίρνουμε βήτα-καροτίνη, η οποία μετατρέπεται σε βιταμίνη Α στο σώμα μας, και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται να παίρνουμε βιταμίνη Α. Αυτό όμως δεν είναι αληθές. Θα πρέπει να καταναλώνουμε τροφές με αληθινή βιταμίνη Α, τροφές που περιέχουν ρετινόλη ή συμπληρώματα βιταμίνης Α, για να επιτύχουμε τις ανάγκες του σώματός μας σε βιταμίνη Α. Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κατανοήσουμε για τη βιταμίνη Α είναι η διαφορά ανάμεσα στα ρετινοειδή και στα καροτενοειδή. Η βιταμίνη Α από ζωικές πηγές είναι ρετινοειδή, που ονομάζεται επίσης ρετινόλη, ενώ οι φυτικές πηγές βιταμίνης Α είναι τα καροτενοειδή, όπως η βήτα καροτίνη. Οι ζωικές πηγές της ρετινόλης είναι βιοδιαθέσιμες, κάτι που σημαίνει ότι το σώμα μας μπορεί να την αξιοποιήσει. Η βιταμίνη Α από φυτικές πηγές πρέπει πρώτα να μετατραπεί σε ρετινόλη για να αξιοποιηθεί στο σώμα.

Αυτό δημιουργεί δύο προβλήματα:

1. Όταν είμαστε σε άριστη υγεία, χρειάζονται τουλάχιστον 6 μονάδες καροτενίων, για να μετατραπούν σε 1 μονάδα ρετινόλης. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να φάει 2,5 κιλά καρότα, για να πάρει την ποσότητα βιταμίνης Α που υπάρχει σε 85 γραμμάρια συκώτι.

Τι συμβαίνει αν έχουμε πεπτικά προβλήματα, ορμονικές διαταραχές ή άλλα προβλήματα υγείας; Χρειάζονται ακόμα περισσότερες μονάδες καροτενίων για αυτή τη μετατροπή.

 

2. Η μετατροπή καροτενιών-ρετινόλης είναι μηδαμινή σε πολλά άτομα:

 

– Σε έμβρυα

– Σε άτομα με υποθυρεοειδισμό

– Σε άτομα με διαβήτη

– Σε άτομα που ακολουθούν μια δίαιτα χαμηλή σε λίπη

– Σε άτομα με διαταραγμένη παραγωγή χολής

 

Μπορείτε να παίρνετε συμπληρώματα βήτα-καροτίνης μαζί με άλλα καροτενοειδή για αντιοξειδωτική προστασία, αλλά, αν θέλετε να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα για να προλάβετε ή να αντιμετωπίσετε μια γρίπη, θα πρέπει να παίρνετε συμπληρώματα βιταμίνης Α.

 

ΠΗΓΕΣ

  1. Semba RD. Vitamin A, immunity, and infection. Clin Infect Dis. 1994 Sep;19(3):489-99. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7811869/
  2. Fawzi WW, Chalmers TC, Herrera MG, Mosteller F. Vitamin A supplementation and child mortality. A meta-analysis. JAMA. 1993 Feb 17;269(7):898-903. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8426449/
  3. Arrieta AC, Zaleska M, Stutman HR, Marks MI. Vitamin A levels in children with measles in Long Beach, California. J Pediatr. 1992 Jul;121(1):75-8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1625097/
  4. Hussey GD, Klein M. A randomized, controlled trial of vitamin A in children with severe measles. N Engl J Med. 1990 Jul 19;323(3):160-4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2194128/
  5. Neuzil KM, Gruber WC, Chytil F, Stahlman MT, Graham BS. Safety and pharmacokinetics of vitamin A therapy for infants with respiratory syncytial virus infections. Antimicrob Agents Chemother. 1995 May;39(5):1191-3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7625814/

 

Μάριος Δημόπουλος

Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας

Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine

Μέλος της American Naturopathic Medical Association

Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition

Μέλος του American Association of Drugless Practitioners

Μέλος του American Association of Nutritional Consultants

Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners

Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe

Μέλος της Society of Complementary Alternative and Holistic Practitioners

Μέλος του Επαγγελματικού Σωματείου Συμπληρωματικής Ιατρικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ε.Σ.Σ.Ι.Α.Σ.)

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies και έχετε διαβάσει την πολιτική απορρήτου μας. Περισσότερες πληροφορίες.

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο