Μια σειρά από ενδιαφέρουσες μελέτες που δημοσιεύθηκαν από το εργαστήριο Beck τη δεκαετία του 1990 έδειξαν ότι η ανεπάρκεια σεληνίου του ξενιστή αύξησε την λοιμογόνο δράση των ιών RNA όπως το coxsackievirus B3 και η γρίπη Α (2-3). Η διέλευση μέσω ενός ζώου με ανεπάρκεια σεληνίου που δεν μπόρεσε να παράγει επαρκείς αντιοξειδωτικές σεληνοπρωτεΐνες για τη δική του προστασία είχε ως αποτέλεσμα τη μετάλλαξη του ιού σε μια μολυσματική μορφή που προκάλεσε πιο σοβαρή παθολογία (2-3). Αυτά τα ευρήματα ρίχνουν φως σε μια ασθένεια ανεπάρκειας σεληνίου στον άνθρωπο, μια καρδιομυοπάθεια γνωστή ως ασθένεια Keshan, που πήρε το όνομά της από την περιοχή στη βορειοανατολική Κίνα όπου ήταν ενδημική. Η ασθένεια έδειξε μια εποχική διακύμανση, υποδηλώνοντας έναν ιικό συμπαράγοντα που αργότερα αναγνωρίστηκε ως coxsackievirus B3 (2). Όταν η διατροφή του πληθυσμού συμπληρώθηκε με σελήνιο, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου Keshan μειώθηκε δραματικά (2).
Σημαντικά κλινικά οφέλη από τα συμπληρώματα σεληνίου έχουν επίσης καταδειχθεί σε άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όπως έχουν επιθεωρηθεί προηγουμένως (4-5), συμπεριλαμβανομένου του HIV-1 [όπου έχει διαπιστωθεί αρνητικός συσχετισμός μεταξύ κατάστασης σεληνίου και θνησιμότητας (6)]. σε καρκίνο του ήπατος που συνδέεται με ηπατίτιδα Β και σε ασθενείς με «επιδημία αιμορραγικού πυρετού» που αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με από του στόματος σεληνίτη νατρίου, παρέχοντας συνολική μείωση κατά 80% της θνησιμότητας (4, 7). Ως εκ τούτου, το σελήνιο φαίνεται να σχετίζεται με έναν αριθμό εξελικτικά διακριτών ιών, μέσω πιθανών ανοσορρυθμιστικών επιδράσεων που είναι απόλυτα συνεπείς με τους πολλούς βασικούς ρόλους του σεληνίου στο ανοσοποιητικό σύστημα (2) και την ικανότητά του (ειδικά σε ανεπάρκεια) να επηρεάζει τη μετάλλαξη και την εξέλιξη του ιού (3). Αυτές και άλλες μελέτες ώθησαν τους ερευνητές να υποθέσουν ότι η κατάσταση του σεληνίου συσχετίστηκε με την έκβαση της νόσου Covid-19 στην Κίνα.
Η θεραπευτική επίδραση του σεληνίου είναι εμφανής σε περιοχές της Κίνας που έχουν υψηλά επίπεδα σεληνίου στο έδαφος. Οι ερευνητές αναφέρουν μόνο ένα ποσοστό θεραπείας 13,2% στη Wuhan της Κίνας, το επίκεντρο της τρέχουσας πανδημίας Covid-19, σε σύγκριση με το ποσοστό θεραπείας 40,6% για όλες τις άλλες επαρχίες. Οι θεραπευμένοι ασθενείς ορίζονται ως εκείνοι των οποίων η θερμοκρασία του σώματος επέστρεψε στην κανονική.
Το γεγονός ότι άλλες επαρχίες στην Κίνα δεν αναφέρουν υψηλά ποσοστά θανάτου από μολύνσεις Covid-19 έχει οδηγήσει στον ισχυρισμό ότι η Κίνα κρύβει τους αριθμούς θανάτων της. Αλλά τώρα υπάρχει πιθανώς μια πιο απλή εξήγηση – το σελήνιο.
Το σελήνιο στο έδαφος περνά μέσα από την τροφική αλυσίδα στους ανθρώπους. Είναι γνωστό (μαζί με τη βιταμίνη Ε) ως βασικό θρεπτικό συστατικό για την παραγωγή ενός βασικού αντιοξειδωτικού ενζύμου που ονομάζεται υπεροξειδάση γλουταθειόνης.
Το θεραπευτικό αποτέλεσμα πιστεύεται ότι αυξάνεται συνδυάζοντας το σελήνιο με τη βιταμίνη Ε, αφού και τα δύο θρεπτικά συστατικά απαιτούνται για την παραγωγή του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξειδάση γλουταθειόνης, πράγμα που υποδηλώνει ότι οι πολυβιταμίνες που παρέχουν και τα δύο αυτά θρεπτικά συστατικά θα ήταν μια καλή επιλογή. Όπως έδειξα σε προηγούμενο άρθρο μου η ενδογενής ανεπάρκεια της γλουταθειόνης είναι η πιο πιθανή αιτία σοβαρών εκδηλώσεων και θανάτου σε ασθενείς με COVID-19. Διαβάστε το άρθρο μου αυτό εδώ.
Η εξασθενημένη ανοσία είναι συχνή σε άτομα με ανεπάρκεια σεληνίου. Για παράδειγμα, μια ανεπάρκεια σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη λειτουργία των Τ-κυττάρων και των ουδετερόφιλων, δύο τύπους λευκών αιμοσφαιρίων που απαιτούνται για ανοσία έναντι των ιών, λέει μια έκθεση του 2004 στο Trends in Microbiology (8).
Ακόμη και άτομα με φυσιολογική διατροφική κατάσταση βρέθηκαν να είναι ευάλωτα στον Covid-19 μόλις εμφανιστούν μεταλλάξεις. Η ανεπάρκεια σεληνίου οδηγεί σε αυξημένες ιογενείς μεταλλάξεις στο γονιδίωμα του ιού της γρίπης.
Ο Covid-19 μεταλλάσσεται στα σώματα μολυσμένων ανθρώπων. Αναφέρονται 30 διαφορετικά στελέχη του ιού. Ένα συγκεκριμένο στέλεχος είναι 270 φορές πιο μολυσματικό από άλλα στελέχη. Η ανεπάρκεια σεληνίου μπορεί να οδηγήσει έναν καλοήθη ιό να μεταλλαχθεί σε ένα θανατηφόρο ιικό στέλεχος. Τα επαρκή επίπεδα πρόσληψης σεληνίου, ως ιχνοστοιχείο για την αναστολή τέτοιων θανατηφόρων μεταλλάξεων, είναι επομένως ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία. Τόσο το σελήνιο όσο και η βιταμίνη Ε προτείνονται κατά την καταπολέμηση των μολύνσεων Covid-19.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Jinsong Zhang, Ethan Will Taylor, Kate Bennett, Ramy Saad, Margaret P Rayman, Association between regional selenium status and reported outcome of COVID-19 cases in China, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 111, Issue 6, June 2020, Pages 1297–1299. https://academic.oup.com/ajcn/article/111/6/1297/5826147
- Hoffmann PR, Berry MJ. The influence of selenium on immune responses. Mol Nutr Food Res. 2008;52:1273–80. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18384097/
- Beck MA, Handy J, Levander OA. Host nutritional status: the neglected virulence factor. Trends Microbiol. 2004;12(9):417-423. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15337163/
- Taylor EW, Ruzicka JA, Premadasa L, Zhao L. Cellular Selenoprotein mRNA Tethering via Antisense Interactions with Ebola and HIV-1 mRNAs May Impact Host Selenium Biochemistry. Curr Top Med Chem. 2016;16(13):1530-1535. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26369818/
- Steinbrenner H, Al-Quraishy S, Dkhil MA, Wunderlich F, Sies H. Dietary selenium in adjuvant therapy of viral and bacterial infections. Adv Nutr. 2015;6(1):73-82. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25593145/
- Baum MK, Shor-Posner G, Lai S, et al. High risk of HIV-related mortality is associated with selenium deficiency. J Acquir Immune Defic Syndr Hum Retrovirol. 1997;15(5):370-374. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9342257/
- Hou JC. Inhibitory effect of selenite and other antioxidants on complement-mediated tissue injury in patients with epidemic hemorrhagic fever. Biol Trace Elem Res. 1997;56(1):125-130. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9152516/
- Beck MA, Handy J, Levander OA. Host nutritional status: the neglected virulence factor. Trends Microbiol. 2004;12(9):417-423. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15337163/
Μάριος Δημόπουλος
Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας
Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine
Μέλος της American Naturopathic Medical Association
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος του American Association of Drugless Practitioners
Μέλος του American Association of Nutritional Consultants
Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners
Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe
Μέλος της Society of Complementary Alternative and Holistic Practitioners
Μέλος του Παγκύπριου Συνδέσμου Διατροφολόγων
Μέλος του Επαγγελματικού Σωματείου Συμπληρωματικής Ιατρικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ε.Σ.Σ.Ι.Α.Σ.)