1.Άσκηση μέτριας έντασης

Η τακτική άσκηση μέτριας έντασης μπορεί να ενισχύσει την αντίσταση στις λοιμώξεις και να βελτιώσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ασκήσεις μέτριας έντασης σύντομης διάρκειας έχουν χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της απόκρισης στα εμβόλια. Από την άλλη πλευρά, η παρατεταμένη άσκηση υψηλής έντασης καταστέλλει προσωρινά την ανοσολογική λειτουργία και αυξάνει την ευαισθησία στις λοιμώξεις (3-5). Σε μια μελέτη σε ηλικιωμένους ενήλικες που είχαν καθιστική ζωή, οι συμμετέχοντες που επιλέχθηκαν τυχαιοποιημένα για 10 μήνες μέτριας καρδιαγγειακής άσκησης εμφάνισαν βελτιώσεις στις αντιδράσεις αντισωμάτων έναντι του εμβολίου κατά της γρίπης σε σύγκριση με τα ηλικιωμένα άτομα που ασχολούνταν μόνο με ασκήσεις ευελιξίας και ισορροπίας (6).

2. Επαρκής ύπνος

Ο μειωμένος ύπνος έχει αποδειχθεί ότι μεταβάλλει την ισορροπία μεταξύ ανοσίας που προκαλείται από αντίσωμα και κυτταρικής ανοσίας (7). Σε μια μελέτη, οι συμμετέχοντες που τους επετράπη να έχουν τακτικό ύπνο τη νύχτα μετά από τα εμβόλια είχαν αξιοσημείωτα ανώτερες μακροπρόθεσμες αποκρίσεις αντισωμάτων σε σύγκριση με εκείνους που παρέμειναν ξύπνιοι εκείνη τη νύχτα. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που έχουν υποστεί στέρηση ύπνου είχαν σημαντικά χαμηλότερη απόκριση αντισωμάτων 10 ημέρες μετά την ανοσοποίηση από εκείνους που είχαν κανονικό ύπνο (8-9).

3. DHEA

Η δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA) είναι μια στεροειδής ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στην υγιή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (10-11). Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, η θεραπεία με DHEA σε ηλικιωμένους ανθρώπους είχε ως αποτέλεσμα βελτιωμένες ανοσολογικές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων μονοκυττάρων, τη λειτουργία των Β- και Τ-κυττάρων και τα επίπεδα των φυσικών φονικών κυττάρων (12). Οι ερευνητές της μελέτης συμπέραναν: «Η χορήγηση στοματικής DHEA σε ημερήσια δόση των 50 mg σε άνδρες με προχωρημένη ηλικία με χαμηλά επίπεδα DHEAS ορού ενεργοποίησε σημαντικά την ανοσολογική λειτουργία. Ο (οι) μηχανισμός (-οι) που πρέπει να ληφθούν υπόψη για τις ιδιότητες ανοσοενισχυτικής δράσης της DHEA είναι ασαφείς. Εξετάζεται ο πιθανός ρόλος της αύξησης του βιοδιαθέσιμου IGF-I, ο οποίος λόγω των μιτογόνων επιδράσεών του στη λειτουργία των ανοσοκυττάρων, μπορεί να μεσολαβήσει στις επίδρασεις; της DHEA. Ενώ απαιτούνται εκτεταμένες μελέτες, τα ευρήματά μας υποδεικνύουν πιθανά θεραπευτικά οφέλη της DHEA σε ανοσοκατασταλτικές καταστάσεις». Σύμφωνα με μια μελέτη σε ηλικιωμένα ποντίκια, η DHEA μπορεί επίσης να ενισχύσει την ανοσολογική αντίδραση στο εμβόλιο της γρίπης (13).

4. Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος είναι ένα βασικό ιχνοστοιχείο που είναι κρίσιμο για την υγιή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου είναι συνηθισμένη σε ηλικιωμένα άτομα και προκαλεί αλλαγές στην ανοσοποιητική λειτουργία που μοιάζουν με αυτές που παρατηρούνται στην ανοσοποιητική γήρανση (14-15). Ανοσολογικές μεταβολές που σχετίζονται με ανεπάρκεια ψευδαργύρου περιλαμβάνουν μειωμένη λειτουργία του θύμου, μειωμένη αντίδραση αντισωμάτων σε εμβόλια και εξασθενημένη λειτουργία φαγοκυτταρικών και φυσικών φονικών κυττάρων (16).

5. Fucoidan (Φουκοϊδάνη)

Ορισμένοι ιαπωνικοί πληθυσμοί έχουν από τα μεγαλύτερα προσδόκιμα ζωής στον κόσμο. Η τακτική κατανάλωση καφέ φυκιών πλούσιων σε μια ένωση που ονομάζεται fucoidan μπορεί να συμβάλλει στη μακροζωία τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι το fucoidan διαθέτει ανοσοενισχυτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιικές και αντικαρκινικές ιδιότητες (17-19).

Σε μια μελέτη σε 70 Ιάπωνες εθελοντές ηλικίας άνω των 60 ετών, η λήψη fucoidan βρέθηκε ότι αυξάνει την ανοσολογική απόκριση στο εμβόλιο της εποχικής γρίπης. Σε σύγκριση με μια ομάδα εικονικού φαρμάκου, οι εθελοντές που έλαβαν fucoidan είχαν υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων έναντι ιού γρίπης και αυξημένη δραστηριότητα φυσικών φονικών κυττάρων πέντε εβδομάδες μετά τη λήψη του εμβολίου γρίπης. Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι το fucoidan μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης λοίμωξης και να αποτρέψει σοβαρά προβλήματα υγείας σε ηλικιωμένα άτομα με κακή ανοσολογική λειτουργία, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα του εμβολίου (20).

6. Πρωτεΐνη ορού γάλακτος (Whey protein)

Τα προϊόντα που παράγονται από ορό γάλακτος έχουν δείξει ιδιότητες ανοσοτροποποίησης (21-22). Η πρωτεΐνη του ορού γάλακτος είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πρόδρομα αμινοξέα που εμπλέκονται στη σύνθεση της γλουταθειόνης, ενός ενδογενούς αντιοξειδωτικού. Η γλουταθειόνη είναι απαραίτητη τόσο για την έμφυτη όσο και για την προσαρμοστική ανοσία (23-25).

Μια πιλοτική μελέτη συνέκρινε τις επιδράσεις της πρωτεΐνης ορού γάλακτος και της πρωτεΐνης σόγιας στην ανταπόκριση των εμβολίων σε 17 υγιείς ηλικιωμένους (26). Οι συμμετέχοντες ανατέθηκαν τυχαία να καταναλώσουν πρωτεΐνη ορού γάλακτος ή πρωτεΐνη σόγιας για τέσσερις εβδομάδες. Στη συνέχεια έλαβαν το εμβόλιο πνευμονόκοκκου και συνέχισαν τη λήψη πρωτεΐνης για τέσσερις εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν πρωτεΐνη σόγιας, οι άνθρωποι που έλαβαν πρωτεΐνη ορού γάλακτος παρουσίασαν πιο ισχυρή αντίδραση αντισωμάτων σε 12 από 14 είδη πνευμονιοκοκκικών βακτηριδίων, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων πιο επιβλαβών βακτηριακών τύπων. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα: «Η λήψη πρωτεΐνης ορού γάλακτος είναι ένα πολλά υποσχόμενο συμπλήρωμα για την τόνωση της ανοσολογικής αντίδρασης στο εμβόλιο στους ηλικιωμένους και ενδεχομένως για την εξουδετέρωση της ανοσοποιητικής γήρανσης, ενώ απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες».

7. Κυστίνη και θεανίνη

Ένας συνδυασμός των αμινοξέων L-κυστίνης και L-θεανίνης (που βρίσκεται στο πράσινο τσάι), μπορεί να προστατεύσει από ιικές λοιμώξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πνευμονία. Πειραματικές μελέτες αποδεικνύουν ότι η συγχορήγηση l-κυστίνης και l-θεανίνης αύξησε την ειδική σε αντιγόνο παραγωγή τη ανοσοσφαιρίνης σε ηλικιωμένους ποντικούς μολυσμένους με ιό της γρίπης. Έτσι, οι ερευνητές διερεύνησαν την επίδραση της l-κυστίνης και της l-θεανίνης στην επαγωγή αντισωμάτων από εμβόλια γρίπης σε ηλικιωμένα άτομα. Λαμβανόμενα καθημερινά για 14 ημέρες πριν από τον εμβολιασμό, 700 mg L-κυστίνης και 280 mg L-θεανίνης βελτίωσαν την ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο της γρίπης σε μεγαλύτερο βαθμό από το εικονικό φάρμακο σε άτομα που νοσηλεύονταν σε νοσοκομείο (27).

Βιταμίνη D3 μαζί με τα προαναφερόμενα συμπληρώματα

Όπως θα δείξουμε σε επόμενο άρθρο μας, η βιταμίνη D3 παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των κρουσμάτων της γρίπης. Η βιταμίνη D έχει ένα σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ορισμένων ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων με ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης σε τέτοια παθογόνα (28-29). Αρκεί να αναφέρουμε ότι τα επίπεδα της βιταμίνη D στο αίμα φαίνεται να σχετίζονται με λοιμώξεις του αναπνευστικού, 4 ng/mL αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης D αντιστοιχεί σε περίπου μείωση 7-10% του κινδύνου μόλυνσης (30-31). Επιπλέον, η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο γρίπης και λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος (32). Τα προαναφερόμενα συμπληρώματα που καταπολεμούν την ανοσοποιητική γήρανση μαζί με υψηλές δόσεις βιταμίνης D3 μπορούν να ληφθούν από τους ηλικιωμένους για την πρόληψη της γρίπης και χωρίς τη λήψη αντιγριπικού εμβολίου. Πάντα όμως θα πρέπει να πάρετε την έγκριση του γιατρού σας για το αν πρέπει ή δεν πρέπει να κάνετε αντιγριπικό εμβόλιο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Δημόπουλος Μ, Τα αντιγριπικά εμβόλια είναι αναποτελεσματικά για τους ηλικιωμένους και τα βρέφη, https://mariosdimopoulos.com/emvolia/%cf%84%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b3%cf%81%ce%b9%cf%80%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%b5%ce%bc%ce%b2%cf%8c%ce%bb%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%84%ce%b5/
2. Moyer MW., Flu Shots May Not Protect the Elderly or the Very Young, Scientific American, October 18, 2012 https://www.scientificamerican.com/article/flu-shots-may-not-protect-the-elderly-or-the-very-young/
3. Simpson RJ, Kunz H, Agha N, Graff R. Exercise and the Regulation of Immune Functions. Progress in molecular biology and translational science. 2015;135:355-380. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26477922
4. Gleeson M, Williams C. Intense exercise training and immune function. Nestle Nutrition Institute workshop series. 2013;76:39-50. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23899753
5. Zheng Q, Cui G, Chen J, et al. Regular Exercise Enhances the Immune Response Against Microbial Antigens Through Up-Regulation of Toll-like Receptor Signaling Pathways. Cell Physiol Biochem. 2015;37(2):735-746. https://www.karger.com/Article/FullText/430391
6. Woods JA, Keylock KT, Lowder T, et al. Cardiovascular exercise training extends influenza vaccine seroprotection in sedentary older adults: the immune function intervention trial. J Am Geriatr Soc. Dec 2009;57(12):2183-2191. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20121985
7. Ganz FD. Sleep and immune function. Critical care nurse. Apr 2012;32(2):e19-25. http://ccn.aacnjournals.org/content/32/2/e19.full.pdf+html
8. Lange T, Perras B, Fehm HL, Born J. Sleep enhances the human antibody response to hepatitis A vaccination. Psychosomatic medicine. Sep-Oct 2003;65(5):831-835. https://dev-journals2013.lww.com/psychosomaticmedicine/Abstract/2003/09000/Sleep_Enhances_the_Human_Antibody_Response_to.17.aspx
9. Spiegel K, Sheridan JF, Van Cauter E. Effect of sleep deprivation on response to immunization. JAMA. Sep 25 2002;288(12):1471-1472. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12243633
10. Buford TW, Willoughby DS. Impact of DHEA(S) and cortisol on immune function in aging: a brief review. Applied physiology, nutrition, and metabolism. Jun 2008;33(3):429-433. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18461094
11. Weksler ME. Immune senescence and adrenal steroids: immune dysregulation and the action of dehydroepiandrosterone (DHEA) in old animals. Eur J Clin Pharmacol. 1993;45 Suppl 1:S21-23; discussion S43-24.
12. Khorram O, Vu L, Yen SS. Activation of immune function by dehydroepiandrosterone (DHEA) in age-advanced men. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. Jan 1997;52(1):M1-7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9008662
13. Danenberg HD, Ben-Yehuda A, Zakay-Rones Z, Friedman G. Dehydroepiandrosterone (DHEA) treatment reverses the impaired immune response of old mice to influenza vaccination and protects from influenza infection. Vaccine. 1995;13(15):1445-1448. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8578824
14. 14. Cabrera AJ. Zinc, aging, and immunosenescence: an overview. Pathobiol Aging Age Relat Dis. 2015;5:25592. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4321209/
15. Maywald M, Rink L. Zinc homeostasis and immunosenescence. J Trace Elem Med Biol. Jan 2015;29:24-30. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25022332
16. Haase H, Rink L. The immune system and the impact of zinc during aging. Immunity & ageing: I & A. 2009;6:9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19523191
17. Jin JO, Zhang W, Du JY, Wong KW, Oda T, Yu Q. Fucoidan can function as an adjuvant in vivo to enhance dendritic cell maturation and function and promote antigen-specific T cell immune responses. PloS one. 2014;9(6):e99396. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24911024
18. Kyung J, Kim D, Park D, et al. Synergistic anti-inflammatory effects of Laminaria japonica fucoidan and Cistanche tubulosa extract. Laboratory animal research. Jun 2012;28(2):91-97. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22787482
19. Lee LK, Foo KY. Recent advances on the beneficial use and health implications of Pu-Erh tea. Food Research International. 2013;53(2):619-628.
20. Negishi H, Mori M, Mori H, Yamori Y. Supplementation of elderly Japanese men and women with fucoidan from seaweed increases immune responses to seasonal influenza vaccination. The Journal of nutrition. Nov 2013;143(11):1794-1798. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24005608
21. Krissansen GW. Emerging health properties of whey proteins and their clinical implications. Journal of the American College of Nutrition. Dec 2007;26(6):713s-723s. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18187438
22. Rusu D, Drouin R, Pouliot Y, Gauthier S, Poubelle PE. A bovine whey protein extract can enhance innate immunity by priming normal human blood neutrophils. The Journal of nutrition. Feb 2009;139(2):386-393. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19106313
23. Kloek J, Mortaz E, Van Ark I, Bloksma N, Garssen J, Nijkamp FP, Folkerts G. A whey-based glutathione-enhancing diet decreases allergen-induced airway contraction in a guinea-pig model of asthma. The British journal of nutrition. May 2011;105(10):1465-1470. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21303576
24. Kent KD, Harper WJ, Bomser JA. Effect of whey protein isolate on intracellular glutathione and oxidant-induced cell death in human prostate epithelial cells. Toxicol In Vitro. Feb 2003;17(1):27-33. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12537959
25. Micke P, Beeh KM, Schlaak JF, Buhl R. Oral supplementation with whey proteins increases plasma glutathione levels of HIV-infected patients. European journal of clinical investigation. Feb 2001;31(2):171-178. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11168457
26. Freeman SL, Fisher L, German JB, et al. Dairy proteins and the response to pneumovax in senior citizens: a randomized, double-blind, placebo-controlled pilot study. Annals of the New York Academy of Sciences. Mar 2010;1190:97-103. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20388140
27. Miyagawa K, Hayashi Y, Kurihara S, Maeda A. Co-administration of l-cystine and l-theanine enhances efficacy of influenza vaccination in elderly persons: nutritional status-dependent immunogenicity. Geriatrics & gerontology international. Dec 2008;8(4):243-250. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19149835
28. Beard JA, Bearden A, Striker R. Vitamin D and the anti-viral state. J ClinVirol. 2011;50(3):194-200. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21242105
29. Grant WB, Goldstein M, Mascitelli L. Ample evidence exists from human studies that vitamin D reduces the risk of selected bacterial and viral infections. ExpBiol Med. 2010;235(12):1395-1396. https://www.researchgate.net/publication/49695739_Ample_evidence_exists_from_human_studies_that_vitamin_D_reduces_the_risk_of_selected_bacterial_and_viral_infections
30. Berry DJ, Hesketh K, Power C, Hypponen E. Vitamin D status has a linear association with seasonal infections and lung function in British adults. Br J Nutr. 2011;106(9):1433-40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21736791
31. Cannell JJ. The difference between a prophet and a madman. Br J Nutr. 2011;106(9):1317-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21736783
32. Cannell JJ, Hollis BW. Use of vitamin D in clinical practice. Altern Med Rev. 2008;13(1):6-20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18377099

 

Μάριος Δημόπουλος

Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας

Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine

Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition

Μέλος του American Association of Drugless Practitioners

Μέλος του American Association of Nutritional Consultants

Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners

Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe

Μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσιοπαθητικών