Η λυσίνη είναι ένα αμινοξύ που συγκεντρώνεται στον μυϊκό ιστό και βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον εντερικό σωλήνα, στην προαγωγή της οστικής ανάπτυξης και στον σχηματισμό κολλαγόνου. Η λυσίνη έχει γίνει δημοφιλής για την πρόληψη και θεραπεία των μολύνσεων από τον απλό έρπητα. Η λυσίνη σε συνδυασμό με υψηλές δόσεις βιταμίνης C έχει προταθεί από τον Dr. Linus Pauling ως φάρμακο για την καρδιοπάθεια, διότι μειώνει την Lp(a) [λιποπρωτεΐνη (α)], που προκαλεί αθηροσκλήρωση.
Η λυσίνη είναι ένα αμινοξύ που συγκεντρώνεται στον μυϊκό ιστό και βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον εντερικό σωλήνα, στην προαγωγή της οστικής ανάπτυξης και στον σχηματισμό κολλαγόνου. Το κολλαγόνο είναι μια σημαντική πρωτεΐνη του σώματος που είναι το βασικό matrix για τους συνδετικούς ιστούς, το δέρμα, τον χόνδρο και τα οστά. Η βιταμίνη C χρειάζεται για τη μετατροπή της λυσίνης σε υδροξυλυσίνη, η οποία έπειτα ενσωματώνεται στο κολλαγόνο. Η λυσίνη μεταβολίζεται επίσης από τα ένζυμα τρανσαμινάσης στο συκώτι. Ο μεταβολισμός της εξαρτάται από τις βιταμίνες Β6, Β3, Β2 και C και από τον σίδηρο και το γλουταμικό οξύ. Οι διατροφικές ανάγκες για λυσίνη υπολογίζονται στα 750 με 1000 mg καθημερινά. Μια έλλειψη μπορεί να συμβάλλει σε μειωμένη ανάπτυξη και ανοσία, μαζί με αύξηση ασβεστίου στα ούρα. Αυτό το τελευταίο γεγονός δείχνει ότι η επαρκής λυσίνη μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης μέσω καλύτερης απορρόφησης και χρήσης του ασβεστίου.
Η λυσίνη έχει γίνει δημοφιλής για την πρόληψη και θεραπεία των μολύνσεων από τον απλό έρπητα. Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει καλά αποτελέσματα, ιδιαίτερα για τον έρπητα του στόματος (έρπητας τύπου 1). Σχεδόν το 80% των ασθενών που μελετήθηκαν θεώρησαν ότι η λήψη 1 έως 2 γραμμαρίων L-λυσίνης καθημερινά τους βοήθησε να μειώσουν τα ξεσπάσματα και τα συμπτώματα του έρπητα. Το ποσοστό ήταν χαμηλότερο για τον γεννητικό έρπητα (έρπητα τύπου 2). Για τους ανθρώπους που φαίνονται ότι ανταποκρίνονται στη θεραπεία με λυσίνη, οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η αποτελεσματική δόση είναι 1500 mg ημερησίως (συνήθως 500 mg τρεις φορές την ημέρα) κατά τη διάρκεια μιας μόλυνσης και 500 mg καθημερινά, όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα. Θα πρέπει όμως να έχετε υπόψη, ότι τα επαναλαμβανόμενα ξεσπάσματα του έρπητα μπορούν να είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που σχετίζεται με το στρες, με αδύναμο ανοσοποιητικό, με μια κακή διατροφή, με διατροφικές ελλείψεις, και ότι η θεραπεία με λυσίνη δεν υποκαθιστά αυτούς τους παράγοντες.
Μια άλλη άποψη για τις μολύνσεις του έρπητα περιλαμβάνει την αναλογία λυσίνης προς αργινίνη στη διατροφή. Μια υψηλότερη αναλογία λυσίνης προς αργινίνη φαίνεται ότι βοηθά πολλούς ασθενείς να μειώσουν τα ξεσπάσματα του έρπητα. Οι ζωικές πρωτεΐνες παρέχουν υψηλότερες αναλογίες, σχεδόν πάντα μεγαλύτερη από 1:1 και συχνά τόσο υψηλά όσο 3:1. Οι φυτικές πρωτεΐνες παρέχουν χαμηλότερες αναλογίες, συνήθως 1:1 ή χαμηλότερα. Ο πίνακας παρακάτω δίνει παραδείγματα τύπων τροφών και τις αναλογίες τους λυσίνης προς αργινίνη:
Τύπος τροφής Υψηλή λυσίνη Υψηλή αργινίνη Αναλογία λυσίνης προς αργινίνη
γιαούρτι ναι όχι 3:1
τυριά ναι όχι 2,5:1
βούτυρο ναι όχι 2,5:1
γάλα αγελάδας ναι όχι 2:1
αβοκάντο ναι μέτρια 1,5:1
ψάρια ναι μέτρια 1,5:1
κοτόπουλο ναι ναι 1,5:1
μοσχάρι ναι ναι 1,3:1
αυγό μέτρια μέτρια 1:1
κακάο μέτρια μέτρια 1:1
βρώμη, σιτάρι μέτρια μέτρια 1:1
σπανάκι όχι όχι 1:1
καλαμπόκι όχι όχι 1:1
καρότα όχι όχι 1:1
μπανάνα όχι όχι 1:1
σουσαμόσποροι όχι ναι 1:2,2
λιναρόσποροι όχι ναι 1:2,2
κολοκυθόσποροι όχι ναι 1:2,2
πέκανς όχι ναι 1:2,4
ηλιόσποροι όχι ναι 1:2,5
κάσιους όχι ναι 1:4,4
αμύγδαλα όχι ναι 1:4,5
βραζιλιάνικα φιστίκια όχι ναι 1:4,8
καρύδια όχι ναι 1:5,4
Στην πρόληψη και θεραπεία του έρπητα, η αποφυγή τροφών πλούσιων σε αργινίνη και η κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε λυσίνη μπορεί να βοηθήσει. Η λυσίνη δεν έχει τοξικότητα. Συχνά, όταν κάποιος σταματά τη θεραπεία για τον έρπητα, παθαίνει ξέσπασμα.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η θεραπεία με L-λυσίνη και L-αργινίνη είναι χρήσιμη και πιθανώς ακόμα καλύτερη από τον συνδυασμό αργινίνης-ορνιθίνης για τη διέγερση της αυξητικής ορμόνης, το κτίσιμο των μυών, την απώλεια βάρους και την υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος. Μια δόση 500 mg δύο φορές την ημέρα ή 1000 με 1500 mg λαμβανόμενη πριν τον ύπνο κάθε αμινοξέος βοηθά σε αυτές τις λειτουργίες.
Η λυσίνη σε συνδυασμό με υψηλές δόσεις βιταμίνης C έχει προταθεί από τον Dr. Linus Pauling ως φάρμακο για την καρδιοπάθεια, διότι μειώνει την Lp(a) [λιποπρωτεΐνη (α)], που προκαλεί αθηροσκλήρωση και είναι ανεξάρτητος παράγοντας καρδιοπάθειας, σημαντικότερος από τη χοληστερίνη. Ακόμα πιο αποτελεσματικό για την πτώση της Lp(a) είναι να συνδυαστεί η βιταμίνη C και η λυσίνη μαζί με υψηλές δόσεις νιασίνης (βιταμίνης Β3).
Ελλείψεις σε λυσίνη μπορούν να οδηγήσουν σε αναιμία, κατακόκκινα μάτια, διαταραχές ενζύμων, απώλεια μαλλιών, ανικανότητα συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, απώλεια ενέργειας, μειωμένη όρεξη, παθήσεις του αναπαραγωγικού συστήματος, καθυστερημένη ανάπτυξη και απώλεια βάρους.
Μάριος Δημόπουλος
Διατροφολόγος-Συγγραφέας
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος του American Association of Drugless Practitioners
Μέλος του American Association of Nutritional Consultants
Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners
